Wat zijn de mogelijkheden?
Naar Belgisch recht zijn drie soorten testamenten toegelaten: een eigenhandig testament, een internationaal testament en een notarieel testament.
- Een eigenhandig testament is het eenvoudigst. U schrijft zelf uw testament, ondertekent het en zet de datum erop. Dat kan iedereen dus, zelfs tijdens een lockdown “in zijn kot”. Discretie gewaarborgd.
Om ervoor te zorgen dat het testament ook zeker gevonden wordt bij uw overlijden en het dus niet verloren geraakt, is het aangewezen uw eigenhandig testament in bewaring te geven bij een notaris, die het registreert in het Centraal Register van Testamenten.
Ook in deze corona-tijden zal u zich hiervoor moeten verplaatsen naar het notariskantoor. Op het notariaat zal aan de hand van uw identiteitsgegevens, gecontroleerd worden of u wel degelijk de auteur bent van het testament dat u aandient.
- Een internationaal testament is iets complexer en bestaat uit twee onderdelen.
Het eerste onderdeel is een onderhands document dat u zelf schrijft of typt, of kan laten opstellen door een derde, en ondertekent. Ook dat kan u discreet doen “vanuit uw kot”.
Het tweede onderdeel bestaat uit een notariële akte waarin de notaris de overhandiging van het testament in aanwezigheid van twee getuigen vaststelt.
Dit tweede luik, en met name de vereiste aanwezigheid van twee getuigen levert een praktisch probleem op de dag van vandaag, waarin notarissen de instructie moeten in acht nemen om zo weinig mogelijk mensen voor een akte samen te brengen.
- Een notarieel testament vereist dat u uw testament dicteert aan een notaris, die het testament neerschrijft of typt en nadien voorleest, dit alles in aanwezigheid van twee getuigen. Nadien wordt er ondertekend. Ook hier stelt zich voormeld praktisch probleem, gelet op de beperkingen opgelegd aan de notariskantoren.
Gelet op het strikt persoonlijk karakter dat verbonden is met het opstellen van een testament, kan geen beroep gedaan worden op de techniek van de digitale volmacht. Tijdens deze periode van quarantaine, is een eigenhandig testament dus zonder meer het eenvoudigste opgemaakt, zonder dat een notaris moet tussenkomen. Moeilijker te realiseren is de inbewaargeving ervan bij de notaris om veilig te stellen dat het testament ook na uw overlijden wordt gevonden.
Zowel een internationaal als een notarieel testament vereisen de tussenkomst van de notaris en twee getuigen. Een onderdeel van een internationaal testament kan u thuis opmaken en moet niet door u worden gedicteerd, maar de notaris moet aanvullen met een akte van verklaring. Een notarieel testament moet bij de notaris in aanwezigheid van twee getuigen tot stand komen, en moet worden gedicteerd (wat bij complexere testamenten veel tijd in beslag kan nemen wat ook niet steeds aangewezen is). Op basis van de richtlijnen van de Koninklijke Federatie van het Notariaat werd er nagedacht over een tijdelijke versoepeling van deze vereisten.
Vanaf 4 mei 2020, en dit in een eerste fase tot 3 juni 2020, is de vereiste van de aanwezigheid van twee getuigen bij een notarieel testament niet langer nodig. De tussenkomst van twee getuigen blijft evenwel vereist als een van de partijen niet in staat is om het testament te ondertekenen of niet kan ondertekenen, blind of doofstom is.
Let wel! Bij een internationaal testament blijft de vereiste van twee getuigen behouden.
Welke vorm ook gekozen wordt voor het testament, juridische begeleiding bij de opmaak van uw testament blijft van belang.
Indien u vragen hebt bij dit onderwerp kan u contact opnemen met de auteurs van dit artikel.